سردارپناهعلی خان جوانشیر سردار پناه‌خان جوانشیر، مشهور به پناه علی‌بیگ ساروجلوی جوانشیر در زمان شاه عباس دوم صفوی (حک:۱۰۵۲ـ۱۰۷۷) از ترکستان به قره‌باغ آمد. در زمان نادرشاه (حک: ۱۱۴۸ـ ۱۱۶۰)ابتدا وی جارچی‌باشی بود. او ابتدا بسیار مورد لطف نادرشاه قرار داشت،پناه خان با تلاش ونشان دادن لیاقت و شایستگی های خود توانست به سرداری لشگر نادر شاه برسد اما نادر در اواخر حکومتش با دسیسه چینی اطرافیان به وی خشم گرفت و پناه‌خان ناگزیر در ۱۱۵۶ به کوهستان‌های قره باغ گریخت. وی با شنیدن خبر قتل نادرشاه، در ناحیه قره‌باغ اقدام به تاسیس حکومت کرد و با بازگشت ایلات جوانشیر، که نادرشاه آنان را به خراسان کوچانده بود، قدرتش افزون گشت. پناه‌خان از عادل‌شاه افشار اطاعت کرد و در ۱۱۶۱ از وی لقب خانی گرفت و به حکومت قره‌باغ منصوب شد.
تصرف ایروان و نخجوان واردبیل
پس از برکناری عادل‌شاه و به حکومت رسیدن شاهرخ افشار (حک: ۱۱۶۱ـ۱۲۱۰)، پناه‌خان گنجه،ایروان، نخجوان واردبیل را تصرف کرد و خان‌های آن مناطق را به اطاعت خود در آورد و سپس قلعه‌های بیات و تِرناوِت را بنا کرد. او در حدود ۱۱۷۰، قلعه پناه‌آباد را بنا کرد. این قلعه بعدها به قلعه شوشی شهرت یافت. یک سال پس از احداث قلعه شوشی،محمد حسن خان قاجار (پدر آقامحمدخان) به آنجا حمله کرد ولی موفق به تصرف آن نشد.
همراهی با کریمخان زند
در رقابت گسترده میان محمدحسن‌خان قاجار و کریم خان زند برای تسلط بر حکومت، پناه‌خان جانب کریمخان را گرفت، که به شکست و کشته شدن محمدحسن‌خان قاجار انجامید. پس از آن فتحعلی خان افشار از آذربایجان، به قصد مطیع کردن پناه‌خان، به سوی قلعه شوشی لشکر کشید، اما کاری از پیش نبرد، از این‌رو تصمیم به‌مصالحه گرفت و پیشنهاد کرد که دخترش با ابراهیم‌خلیل خان، پسر پناه‌خان، ازدواج کند. وی با این حیله ابراهیم‌خلیل‌خان را به‌اسارت خود در آورد و با سرعت به سوی ارومیه حرکت کرد. پناه‌خان، به قصد آزاد کردن پسرش، به لشکر کریمخان زند ــ که برای سرکوبی فتحعلی‌خان به طرف ارومیه حرکت کرده بودند ــ پیوست. با شکست فتحعلی‌خان، ابراهیم خلیل‌خان آزاد شد. کریمخان پناه‌خان را با خود به شیراز برد و پسرش، ابراهیم خلیل‌خان، را به حکومت قره‌باغ منصوب کرد. پناه‌خان پس از مدت کوتاهی در شیراز درگذشت. پیکر وی را به قره‌باغ فرستادند و درعمارت آغدام همان‌جا به خاک سپردند.
تصرف ایروان و نخجوان واردبیل
پس از برکناری عادل‌شاه و به حکومت رسیدن شاهرخ افشار (حک: ۱۱۶۱ـ۱۲۱۰)، پناه‌خان گنجه،ایروان، نخجوان واردبیل را تصرف کرد و خان‌های آن مناطق را به اطاعت خود در آورد و سپس قلعه‌های بیات و تِرناوِت را بنا کرد. او در حدود ۱۱۷۰، قلعه پناه‌آباد را بنا کرد. این قلعه بعدها به قلعه شوشی شهرت یافت. یک سال پس از احداث قلعه شوشی،محمد حسن خان قاجار (پدر آقامحمدخان) به آنجا حمله کرد ولی موفق به تصرف آن نشد.
همراهی با کریمخان زند
در رقابت گسترده میان محمدحسن‌خان قاجار و کریم خان زند برای تسلط بر حکومت، پناه‌خان جانب کریمخان را گرفت، که به شکست و کشته شدن محمدحسن‌خان قاجار انجامید. پس از آن فتحعلی خان افشار از آذربایجان، به قصد مطیع کردن پناه‌خان، به سوی قلعه شوشی لشکر کشید، اما کاری از پیش نبرد، از این‌رو تصمیم به‌مصالحه گرفت و پیشنهاد کرد که دخترش با ابراهیم‌خلیل خان، پسر پناه‌خان، ازدواج کند. وی با این حیله ابراهیم‌خلیل‌خان را به‌اسارت خود در آورد و با سرعت به سوی ارومیه حرکت کرد. پناه‌خان، به قصد آزاد کردن پسرش، به لشکر کریمخان زند ــ که برای سرکوبی فتحعلی‌خان به طرف ارومیه حرکت کرده بودند ــ پیوست. با شکست فتحعلی‌خان، ابراهیم خلیل‌خان آزاد شد. کریمخان پناه‌خان را با خود به شیراز برد و پسرش، ابراهیم خلیل‌خان، را به حکومت قره‌باغ منصوب کرد. پناه‌خان پس از مدت کوتاهی در شیراز درگذشت. پیکر وی را به قره‌باغ فرستادند و درعمارت آغدام همان‌جا به خاک سپردند.
ارگ شاهبولاغ(به معنای بهار شاه) قلعه ای است که درشهرمتروکه آغدام قرار دارد.
این دژ متعلق به پناهعلی خان جوانشیر(سده ۱۸ میلادی) بود.
شجره نامه خاندان جوانشیر
خورشید بانو ناتوان فرزند مهدیقلی خان و همسر فتحعلی شاه
قلعه شوشا (شوشی) ابراهیم خلیل خان و ثبت ضرب المثل معروف ایرانی
به , ,خان ,پناه‌خان ,وی ,قلعه ,را به , ,گرفت و ,به حکومت ,پس از ,نامه خاندان جوانشیر ,حکومت قره‌باغ منصوب
درباره این سایت